Wie leeft zonder titel, laat het systeem stotteren.”

Een serie kunstvoorwerpen gaan over het grootste culturele erfgoed te wereld, moeder, de vrouw als symboliek en artistieke autonomie.

“Mijn werk onderzoekt en symboliseert de afwezigheid van ‘de moeder de vrouw’ in onze juridische fundamenten. Ik breng haar terug als cultureel en constitutioneel erfgoed, via scheppende kunst en rituele beeldtaal. Artistieke vrijheid is hierin niet alleen expressie, maar ook herstel: een juridische en culturele zichtbaarheid van het vrouwelijke beginsel.”

“Artistieke vrijheid redde mijn leven.”

“Dit is mijn kunst. Niet om te tonen, maar om te bestaan.” relatie nummer 912758

Het onbehagen van moeder, de vrouw – tussen grondwet en gezin

In 1967 gaf Joke Smit woorden aan het sluimerende gevoel van onvrede bij vrouwen: zij waren opgeleid, bekwaam, maar teruggeduwd in een dienende rol. Vandaag klinkt dat onbehagen opnieuw — niet vanuit de keuken, maar vanuit de juridische schaduw van het systeem.

In dit werk staat de moeder als rechtsfiguur centraal. Niet als verzorgende vanzelfsprekendheid, maar als zelfstandig bestuurder van haar eigen lichaam, arbeid en toekomst. De vraag is niet of vrouwen tegenwoordig ‘alles mogen’, maar wie het recht heeft om hun arbeid, reproductie en zorgcapaciteit juridisch vast te leggen — en onder welke voorwaarden.

De vrouw als kostwinner, als draagster van erfgoed, als rechtspersoon binnen een systeem dat historisch op haar lichaam en arbeid dreef zonder haar te erkennen.

Wat als overleven niet alleen fysiek is, maar ook symbolisch?

Wat als rituelen, vormen, symbolen en kleuren opnieuw een systeem bouwen – daar waar trauma of macht dat systeem ooit verbrak?

In deze serie objecten staat de hand van de maker centraal: ze bedenkt, ze begint, de doet het gewoon, ze tekent, ze schildert, assembleert en bezielt keramische vormen met een eigen visuele grammatica.

Ogen die waken. Kronen die vragen stellen. Tranen die niet verdoven maar vertellen.

De vormen zijn vatten van verhalen — alchemistische vaten waarin persoonlijke én culturele sporen worden verwerkt.

Elk object is een ritueel op zich. Een klein monument van moed, herinnering en overleving.

Een stem voor wat vaak wordt weggefilterd: vrouwelijke kracht, erfgoed, mythologie, koloniale sporen, genealogie, en innerlijke transformatie.

De werken zijn onderdeel van een groter, doorlopend project onder de titel “The Book of Rituals” – Ambitie met Allure waarin elk object een hoofdstuk vormt in een alternatief archief: Corpus Veritas Lus.

Een internationaal archief waarin het persoonlijke politiek is. En het symbolische radicaal bevrijdend.

Ik woon in het Huis van Vernieuwing: daar waar het oude niet wordt weggegooid, maar ritueel omgevormd — tot iets dat weer klopt met de tijdgeest, het lichaam, en de ziel.”

🕵️‍♀️ Oplossing Cold Case: De Moeder de Vrouw

Mijn werk is een poging om een culturele cold case op te lossen. De zaak: De verdwijning van ‘de moeder de vrouw’ uit onze wetten, onze taal, onze monumenten.

Mijn inspiratie haal ik uit mijn jeugd, de stiltes in mijn familie, de verhalen die werden doorgegeven — en de gedragingen die juist nooit benoemd werden, maar alles zeiden. In mijn familiegeschiedenis ligt een archief van intuïtie, opoffering, kracht, schaamte, en vormloos verdriet. Geen documenten, maar gebaren. Geen bewijzen, maar patronen.

Ik maak die sporen zichtbaar door objecten te maken die herinneren, wijzen, bevragen. Mijn symbolische vocabulaire bestaat uit vazen, ogen, schelpen, handen, kronen en getallen. Elk object is een bewijsstuk. Elk werk een getuigenis.

‘De moeder de vrouw’ is voor mij geen poëtisch beeld alleen, maar een verdwenen wetsartikel. Ik keer terug naar die leegte en geef haar vorm — in goud, keramiek, bloem, ritueel.

Wat verdween, keer ik om. Wat verzwegen werd, geef ik stem. X + Y = Ik X . Het persoonlijke is het archetypische. De oplossing ligt niet in het archief, maar in de kunst.

BURGERLIJK WETBOEK (BW)

Het wetboek waarin het burgerlijk recht is geregeld, waaronder algemene grondbeginsels van het burgerlijke recht alsmede meer specifieke rechtsgebieden zoals het erfrecht, contractenrecht, arbeidsrecht en huurrecht. Het huidige BW kent 9 boeken, ingedeeld op verschillende onderwerpen. Bron – Amsadvocaten

Personen- en familierecht
Rechtspersonen (Nederlands rechtspersonenrecht)
Vermogensrecht in het algemeen
Erfrecht
Zakelijke rechten
Algemeen gedeelte van het verbintenissenrecht
Bijzondere overeenkomsten
Verkeersmiddelen en vervoer
(nog niet verschenen) Intellectuele Eigendom Recht 1919 octrooi !!
Internationaal privaatrecht

UIT WELK NEST KOM JIJ? Ei – Gen – Lijk

Een vrouw met een erfstuk in haar hand: een beschilderd ei vol tekens van macht, verlies en zicht. Ze vraagt om wettelijke erkenning — ze eist haar plaats op. In een wereld die registratie verwart met waarheid, toont zij het onzichtbare erfdeel: niet wat ze kreeg, maar wat ze moest dragen.

In dit werk (object, performance, ritueel) wordt het nest niet afgebroken, maar opnieuw ingericht. Met ruimte voor de erfgenaam die nooit werd genoteerd.

🕰️ Historische ontwikkeling van Wetboek 1

⚖️ 1. Burgerlijk Wetboek van 1838

Gebaseerd op het Franse Code Civil (1804, Napoleon). Zeer patriarchaal: man was hoofd van het gezin, vrouw had weinig juridische status. Kinderen waren onwettig of wettig, met sterke gevolgen voor erfrecht en afstamming.

📜 2. Herziening en modernisering

In de 20e eeuw veranderde de maatschappij sterk: Vrouwen kregen stemrecht (1919), Huwelijksmacht werd afgeschaft (1956), Er kwam meer gelijkheid in familierecht.

🛠️ 3. Nieuw Burgerlijk Wetboek (NBW)

Tussen 1992–1997 werden de nieuwe versies van het BW ingevoerd. Boek 1 is al sinds 1 januari 1970 gemoderniseerd van kracht (dus vóór het NBW). Belangrijke hervormingen: Afstamming en gezag losgekoppeld van huwelijk Gelijke rechten voor wettige en onwettige kinderen Toestemming vrouw voor rechtsgeldige handelingen niet meer vereist Geregistreerd partnerschap toegevoegd (1998) Homohuwelijk gelegaliseerd (2001)

🧬 Culturele en juridische betekenis

Boek 1 is fundamenteel: het beschrijft wie je bent in de ogen van de staat — je naam, je ouderschap, je partnerschap, je kind, je geslacht. Het is het beginpunt van rechtspersoonlijkheid.

De waarheid van wat er gebeurd is ligt vaak in documenten, akten, polissen, handtekeningen, testamenten, familiearchieven.
Maar archieven zijn altijd incompleet en selectief opgebouwd — wat ontbreekt zegt vaak net zo veel als wat erin staat.
Vraag dus niet alleen wat is er bewaard?, maar ook: wat is er nooit opgeschreven — en waarom niet?

📜 “De waarheid ligt niet alleen in de tekst, maar ook in de witregels.”

Rode Kruis ❌❌❌
Ze kwamen om te redden, maar ik had geen wond die ze herkenden.
Ze legden verband om iets wat ik droeg, geen letsel, maar geschiedenis.
Dit is mijn taal. Mijn vaas. Mijn waarheid.

Ik maak kunst uit wat verzwegen werd.
Ik erf geen geld, geen land, geen naam in steen.
Ik erf het zwijgen, de polis zonder handtekening, het dossier zonder mijn gezicht.
Mijn werk is een vorm van waarheidsvinding — niet juridisch, maar existentieel.”

“Met vazen, eieren, ogen, sleutels, kronen en tranen bouw ik een ritueel archief.
Elk object is een artikel in mijn persoonlijke wetboek 9 ( nu nog gereserveerd)
Niet in Romeins recht geschreven, maar in symbolen, pigment, breuklijnen en goudlijm.
Ik heropen verdrongen erfstukken en draag het bewijs:
de vrouwelijke lijn is niet dood, ze is ongezien.”

“Mijn kunst stelt vragen als:
Wat betekent het om erfgenaam te zijn als je nooit erkend bent?
Wie bepaalt wat telt?
Mag een vrouw de sleutel zijn — en niet het slot?
Mijn antwoord is beeld.
Mijn antwoord is ritueel.
Mijn kunstwerk : ben ik op – wind – end ?

80 jaar vrijheid voor de man – code civiel voor moeder de vrouw

Napoleon Bonaparte was in veel opzichten een revolutionaire hervormer — maar zijn invloed op de positie van vrouwen en moeders laat zich het beste samenvatten als: een geschenk met een dubbele bodem, en meestal een vloek verpakt als orde.

Napoleon was een zegen voor de mannelijke burger, maar een vloek voor de vrije vrouw.

Zijn wetgeving:

maakte het gezin tot een miniatuurstaat met de vader als keizer, verbood vrouwen politieke of juridische zelfstandigheid, veranderde vrouwen van revolutionair actieve burgers (zoals in 1789) in juridische schaduwen.

“Dank u, Napoleon. U gaf ons orde, maar geen stem. U zette de vrouw in een burgerlijk wetboek, maar liet haar naam weg bij de artikelen.

Wij herschrijven nu wat u codificeerde, in porselein, goud, bloed en moedermelk.”